انواع مطالعات
تهيه و تنظيم:
دكتر مريم گودرزي,
استاديار گروه راديولوژي فك و صورت,
دانشكده دندان پزشكي مشهد
1- مشاهده اي |
داده هاي گروهي |
تحليلي - اكولوژيكال |
|
توصيفي |
|
|
|
|
داده هاي فردي |
تحليلي |
مقطعي |
همگروهي |
مورد شاهدي (Case control) |
توصيفي |
|
مقطعي |
|
|
|
|
|
2- مداخله اي |
Community trial |
|
|
Clinical trial |
|
| مطالعات مشاهده اي: اطلاعاتي در مورد رويدادهايي كه ما نسبت به آنها کنترلی نداریم، جمع آوری می کنند. ما به سادگي مشاهده مي كنيم چه اتفاقي مي افتد يا چه اتفاقاتي در گذشته افتاده است. اگر بیماری مورد بررسی به تنهایی و بدون توجه به مواجهه بررسی شود، مطالعه از نوع توصیفی و اگر عوامل مرتبط با بیماری هم ارزیابی شوند نوع مطالعه تحلیلی است.
مطالعات مشاهده ای که در آنها از داده های گروهی همراه با داده های مربوط به مواجهه استفاده می شود، مطالعات اکولوژیک نامیده می شوند که یک نوع مطالعه تحلیلی هستند.
در مطالعات توصيفي با استفاده از داده هاي گروه بندي شده هيچ داده اي درباره مواجهه بررسي نمي شود. در اين مطالعه اغلب از داده هاي جمع آوري شده روزمره مثل ميزان بروزهاي ثبت شده در شبكه بهداشت استفاده مي شود.
مطالعات مقطعی: داده ها را از افراد برای تعیین شیوع یک پیامد در یک نقطه از زمان جمع آوری می کنند. شیوع پیامد می تواند بدون توجه به مواجهه و یا شیوع مواجهه بدون توجه به بیماری اندازه گیری شود که از نوع توصیفی است. و اگر شیوع بیماری در آنهایی که مواجهه مورد نظر را دارند و آنهایی که مواجهه ندارند، اندازه گیری شده باشد، مطالعه تحلیلی خواهد بود. در مطالعات مقطعي معمولا به آساني قابل اجرا هستند. بنابراين اين نوع مطالعات به وفور براي برنامه ريزي مبتني بر شواهد اجرا مي شوند.
مطالعات همگروهی: تعیین گروهها بر اساس وضعیت مواجهه آنهاست. به طور مثال، یک گروه که در معرض یک ریسک فاکتور هستند و گروهی که در معرض ریسک فاکتور نیستند در طول زمان مورد پیگیری قرار گرفته و موارد مبتلا به بیماری یا پیامد مورد نظر مشاهده و ثبت می شود. سپس میزان بروز بیماری در دو گروه مواجهه محاسبه و با یکدیگر مقایسه می شود.
مطالعات مورد – شاهدی: در مطالعات مورد شاهدی گروهی از افراد مبتلا به بیماری یا یک وضعیت خاص تعیین می شوند و افراد گروه شاهد طوری انتخاب می شوند که فاقد بیماری باشند و بیانگر جمعیتی باشند که موردها از آنها منشاء گرفته اند. سپس نسبت مواجهه با فاکتور مورد نظر در هر گروه تعیین و مقایسه می شود. مطالعات مورد شاهدی اندازه اثر نسبت شانس و قدرت ارتباط بین مواجهه و پیامد را تخمین می زند.
مطالعات Cohort: در اين مطالعات مهم است که در ابتدای مطالعه، مخدوش کننده ها را شناسایی و اندازه گیری کنیم تا بتوانیم در هنگام تحلیل نتایج اثر آنها را محاسبه کنیم. یک متغییر مخدوش کننده متغییری است که با مواجهه مورد نظر رابطه دارد و بطور مستقل خطر ابتلا به پیامد مورد نظر را تحت تاثیر قرار می دهد. نکته مهم دیگر در این مطالعات کامل کردن دوره پیگیری است. هر چه نسبت افرادی که دوره پیگیری را کامل سپری کرده اند بیشتر باشد، یافته ها قابل استنادتر است. یک مزیت مهم مطالعات همگروهی این است که در آنها بررسی پیامدهای مختلف، به جای یک پیامد نیز امکان پذیر است. در مطالعات همگروهی تحلیل داده ها با محاسبه میزان بروز و مقایسه آنها صورت می گیرد. زمانی که در مورد متغییرهای مخدوش کننده اطلاعاتی داشته باشیم، تطبیق مقدار خطر نسبی با توجه به متغییرهای مخدوش کننده لازم است.
مطالعات مداخله ای: در این مطالعه محقق عمدتاً "مواجهه" را به گروهی از افراد و یا جوامع تحمیل می کند. همه مطالعات مداخله ای از نوع تحلیلی هستند زیرا اثر مواجه یا مداخله را بررسی می کنند. برای بررسی اثر مواجهه، پیامدهای مورد نظر ارزیابی و در گروههای مختلف مواجهه با یکدیگر مقایسه می شوند.
انتخاب نوع مطالعه:
اگر پیامد مورد نظر یک بیماری نادر باشد، مطالعات اکولوژیک یا مطالعه مورد – شاهدی انتخاب مناسبی است. اگر بدانیم مواجهه نادر است، انجام مطالعه اکولوژیک یا همگروهی مناسب است. هم چنین مطالعات همگروهی برای بررسی چندین پیامد، تعیین میزان بروز و بررسی دقیق زمان مواجهه تا پیامد مناسب هستند.
در مطالعات مورد – شاهدی می توانیم چند مواجهه مختلف را بررسی کنیم. بررسی پیامدهای با دوره های کمون طولانی را می توان با انجام مطالعه مورد – شاهدی یا در مواردی مطالعه همگروهی انجام داد.
|